Zorgen voor jezelf en de wereld om je heen – de Yama’s

Yoga is meer dan een fysieke oefening; het is een manier van leven. Aan de basis liggen vijf morele principes, de yama’s, die zorgen voor rust, bewustzijn en verbinding met jezelf en je omgeving: geweldloosheid, waarheid, niet-stelen, matiging en niet-hechten.

Ahimsa – Geweldloosheid

Ahimsa betekent: geen geweld gebruiken – niet in je daden, woorden of gedachten. Zorg goed voor jezelf, voor anderen en voor alles wat leeft. Dat begint bij gezond eten, voldoende rust, beweging en bewust omgaan met je impact op de natuur.

Ik probeer steeds vaker bewust positief te denken en te spreken. Niet altijd makkelijk, want oordelen ligt vaak op de loer. Soms floept er iets uit voor ik er erg in heb – en dan heb ik meteen spijt. Een handige check die ik gebruik: is wat ik wil zeggen waar, nuttig én helpend? Zo niet, dan kies ik liever voor stilte. En ja, zelfs voor muggen en spinnen probeer ik tegenwoordig iets meer geduld op te brengen (met wisselend succes).

Satya – Waarheid

Satya draait om eerlijkheid in woorden, daden en gedachten. Eerlijk zijn lijkt simpel, maar kan lastig zijn als de waarheid pijnlijk is – vooral als je ook geweldloos wilt zijn. Vertel je dan de waarheid of houd je iets achter om iemand te beschermen?

Eerlijkheid begint ook bij jezelf. Doe je wat bij je past? Leef je vanuit je ware zelf of vanuit je ego? Yoga helpt me om vaker stil te staan bij die vragen en te kiezen voor oprechtheid, ook als dat soms confronterend is.

Asteya – Niet-stelen

Asteya betekent letterlijk: niets nemen wat je niet wordt gegeven. Maar het gaat ook over het respecteren van andermans tijd, energie of ideeën. Jaloezie, vergelijken en hebzucht komen vaak voort uit onzekerheid.

Ik leer steeds beter tevreden te zijn met wat ik heb. Dat geeft ruimte. Soms helpt het om stil te staan bij wat je eigenlijk al bezit, in plaats van steeds iets nieuws te willen.

Brahmacharya – Matiging

Bij dit principe gaat het om het verstandig omgaan met je energie. Niet alles uitputten, maar leven in balans. Niet per se celibatair leven, maar wel bewust kiezen waar je je aandacht en tijd aan geeft.

Of het nu gaat om schermtijd, koffie, chocola of Netflix – zelfbeheersing zorgt ervoor dat ik me fijner voel, omdat ik bewuster kies wat me voedt en wat me uitput. Het draait niet om strengheid, maar om balans.

Aparigraha – Niet-hechten

Niet-hechten betekent: je geluk niet laten afhangen van spullen of mensen. En ja, ik ben ook iemand die nog weleens bezwijkt voor de verleiding van nieuwe sneakers of een yoga legging in een kleur die ik nog niet heb. Alleen: dat gevoel van voldoening is meestal van korte duur.

Echte rust vind ik in eenvoud – in dankbaar zijn voor wat ik al heb. En soms helpt het om iets weg te geven in plaats van iets te kopen. Minder verzamelen, meer delen.


“Als je over mensen oordeelt, heb je geen tijd om van ze te houden.” – Moeder Teresa

Levenslessen

Er zijn veel boeken geschreven over yoga. Als je net begint met yoga, zijn boeken niet het eerste waar je in gaat duiken voordat je op je mat gaat staan. Pas toen ik merkte wat yoga met me deed en ik het niet direct kon verklaren ging ik zoeken naar informatie. In gesprekken met docenten en mede yogi’s ontdekte ik al veel, maar door me meer te gaan verdiepen in de oorsprong van yoga leerde ik nog meer waardevolle lessen die ik wilde gaan oefenen en toepassen in mijn leven. Veel van de onderwerpen die ik tegenkwam, waren niet nieuw voor me, wel zag ik ze in een ander licht. Vaak was ik gewoon enorm in de war, bepaalde dingen die ik las kon ik niet rijmen met dingen die mij waren aangeleerd of die ik mezelf eigen had gemaakt. Dan legde ik het boek weer weg, om het pas maanden later weer op te pakken en opnieuw te lezen. Soms ben je gewoon nog niet klaar voor nieuwe inzichten. ‘De tijd zal het leren’. Een uitspraak waarin ik mezelf heb mogen berusten. Lessen in overgave en geduld zijn er volop geweest, maar nog veel meer waardevolle levenslessen heb ik ontdekt door dit pad te volgen.
 
Patanjali  
Het meest belangrijke boek dat als basis ligt van de yoga is:  

‘De Yoga Sutra’s’ van Patanjali.  
In dit boek beschrijft hij hoe je op een goede manier kunt leven. Patanjali beschrijft yoga als volgt:  

Yoga is calming the fluctuations of the mind.”   
 
Er is niet heel veel bekend over Patanjali, een yogi die naar zeggen 200 jaar v. Chr. leefde. Hij heeft de eeuwenoude kennis over yoga – die in die tijd alleen maar mondeling werd doorgegeven – op papier gezet: ‘De Yoga Sutra’s van Patanjali’.  

Het is niet zeker of Patanjali de auteur van het hele boekwerk is, of dat het een samenstelling is van al langer bestaande teksten waar hij zijn eigen inzichten aan heeft toegevoegd.  
Hoe dan ook, hij wordt beschouwd als de ‘vader’ van de Yoga. 
 
Het uiteindelijke doel van yoga-beoefening is dus ‘het moment vinden waarop de beweging van de gedachte stopt’.  

Yoga als levenswijze gaan zien is niet makkelijk en simpel. Dit komt vooral doordat wij dat simpele en eenvoudige niet meer gewend zijn. Wij eten niet meer eenvoudig, we communiceren niet meer eenvoudig, we wonen niet meer eenvoudig, eigenlijk is ons hele leven niet meer simpel en eenvoudig. En juist het simpele zou het leven juist makkelijker, liefde- en vreugdevoller kunnen maken.   

Het pad van Pajanjali bestaat uit 8 opklimmende stappen/treden: ‘Het achtvoudige pad’. Het is niet zo dat je stap voor stap verder komt maar iedere stap is een mengeling van al deze stappen in één. 

De Yoga Sutra’s zijn allemaal losse verzen en geven handvatten om je meditatie te kunnen verdiepen. De Yoga Sutra’s (letterlijk betekent Sutra het ‘draad’), geven in een duidelijke korte zin aan wat er bedoeld wordt.  
In de komende blogs ga ik alle 8 stappen bij langs en verbind ze aan mijn persoonlijke ervaringen.

Waarom yoga? En hoe het voor mij begon.

Yoga wordt vaak gezien als iets voor lenige types met veel tijd en een voorliefde voor wierook. Maar yoga is óók voor mensen met blessures, pijnklachten, twijfels, drukke agenda’s – en ja, zelfs voor mensen die er ooit niks mee hadden. Bij die laatste groep hoorde ik ook. Hierbij een blog over mijn eigen pad, dat veel bochten en hobbels kende, maar me uiteindelijk hier bracht: op een yogamat, in een studio, en bij Reach Yoga.

Als bewegen pijn doet

Als tiener was ik fanatiek en dol op bewegen, maar dat ging gepaard met veel pijn. Zwakke gewrichten en een complex knieprobleem met op m’n 15e al de slijtage klachten als van een 80-jarige – en het advies van artsen om niet langer dan vijf minuten aaneengesloten te lopen. Vijf minuten… Dat was nogal wat voor iemand die het liefst altijd in beweging was.

Sporten kon eigenlijk niet meer. Behalve fietsen. Bewegen zonder krachtige en wisselende bewegingen en geen uitdagingen. Kortom: veel van wat ik leuk vond, viel af. Operaties volgden. En ook het advies om maar vast na te denken over een toekomst achter een bureau. Stilzitten, dag in dag uit. Eigenwijs en optimistisch als ik ben, negeerde ik het advies vaak (soms te vaak), zocht manieren om tóch te blijven bewegen, en bleef geloven dat er meer mogelijk moest zijn.

De hangmat als reddingsboei

Veel jaren en pogingen tot sporten met een aanpassing later ontdekte ik Aerial yoga – yoga in een hangmat. Ik had geen idee wat ik kon verwachten, maar ik ben nou eenmaal dol op alles wat lijkt op een hangmat, dus ik gaf het een kans.

De yogastudio was klein, de geur van lavendel subtiel aanwezig, en er stonden boeddhabeeldjes en chakra-afbeeldingen waar ik wat ongemakkelijk van werd. Maar toen de les begon, was ik verkocht. Ik klom, hing op de kop, en ontdekte dat mijn lichaam dit wel aankon – zónder die scherpe kniepijn.

Wat begon als een fysieke uitdaging, groeide langzaam uit tot een diepere interesse. Ik verdiepte me in de yogafilosofie, las me suf, volgde workshops – en uiteindelijk zat ik ineens in een opleiding tot yogadocent.

De stijl die ik daar leerde (Pralaya Yoga) is gebaseerd op de nieuwste inzichten uit de anatomie en de wetenschap. Dat paste bij mij: niet vaag, niet zweverig, maar een logisch systeem dat écht werkt.

Vertrouwen in mijn lijf – en plezier in bewegen

Yoga heeft me geleerd om te luisteren naar mijn lichaam. Om aan te passen waar nodig. Om te accepteren wat wel of niet lukt. En het mooie is: mijn lichaam herstelde. Ik kon weer zonder moeite anderhalf uur lopen, wist een zware operatie te voorkomen, en – het allerbelangrijkst – ik kreeg vertrouwen in mijn lijf terug.

En dat is precies wat ik in mijn lessen wil meegeven:
Dat yoga niet gaat over lenigheid of perfecte houdingen, maar over bewegen op jóuw manier. Herstellen. Ontdekken. Genieten. Zonder poespas.

Reach Yoga

Reach Yoga is er voor iedereen die op zoek is naar rust, kracht, herstel en zelfzorg. Of je nu klachten hebt, gewoon nieuwsgierig bent, of – net als ik ooit – denkt dat yoga misschien toch iets voor jou zou kunnen zijn.

Nieuwsgierig geworden? Kom gerust een les proberen of stuur een berichtje. Je bent van harte welkom.

Xx